حزب دموکرات آذربایجان – گزارش تحلیلی به پلنوم اول

1

حزب دموکرات آذربایجان

گزارش تحلیلی به پلنوم اول

ژانویه 2024 / بهمن 1402

سلام به تمامی شرکت کنندگان در اولین پلنوم حزب دموکرات آذربایجان و دورود به عزیزانی که به دلیل های مختلف امکان حضور در این پلنوم را نداشتند. اما همواره دوش به دوش ما در مبارزه خستگی ناپذیر برای آزادی و برابری مبارزه میکنند. سلام با تمامی دوستان نسل نو که اخیرا به ما پیوسته اند و مصمم و پایدار در این مبارزه سرنوشت ساز در راستای رفع ستم ملی در ایرانبه نقش آفرینی خود ادامه میدهند. همچنین سلام به خلق رنج کشیده و ستم دیدهء ترک درایران، از جمله خانواده های جان باختگان راه آزادی و سلام به زندانیان سیاسی که با رنجشان درخت آزاده گی را تنومند میکنند و خانواده های فداکار آنان که با تحملی سخت منتظر آزادی عزیزانشان هستند. دوستان عزیز: لحظه به لحظۀ تلاشهای رهاییبخشمان، مهم و سرنوشت ساز است، اما به جرأت میتوانیم بگوییم که این پلنوم حزب ما، درشرایطی حساس چه در اشل جهانی، منطقه ای و صد البته اشل داخلی ایران برگزارمیگردد. ما از وظایف خطیر حزب مان در شرایط کنونی باخبریم و سنگینی مسئولیت آن را با تمامی وجودمان حس میکنیم و صد البته که دست آوردها و موفقیت های حزب مان نیز اگر هم راضی باشیم، خود را در کاستی ها ونارسایی های موجود چه در درون تشکیلات و چه در بیرون آن خود را شریک میدانیم. اما به جرأت میتوانیم بگوییم که ازپایان کنگرۀ اول، تا آغاز پلنوم اول، ما، چه ازجهت تحلیل های سیاسی- اجتمایی، چه سیاستها و عملکردهامان و چه در اطلاعیه ها وبیانیههایی که منتشر کرده ایم، و همچنین، در انتخاب نمایندگانمان در ائتلاف های سیاسی ومسئولیت های گوناگون، نمونۀ بارزی بر وفاداری به اصول دموکراتیک شناحته شده، و ارزشهای داخل حزبی، ازجمله الویت دادن موقعیت زنان و نسل جوان، در عین حمایت و پشتیبانی از کادرهای با تجربه مان، درراستای پویایی و تحولات دموکراتیک و نوگرایی و پیشرفت حزبمان حرکت کرده ایم. ترکیب کنونی یاران حزب، که با افزایش اعضا وهواداران زن ازیک سو، وافزایش ترکیبی نسل جوانتر و پرانرژیتر ازفعالین سیاسی و مدنی ترک ازسوی دیگر، توان فعالیت های تشکیلاتی در عرصه اجتماعی سیاسی را بطور چشمگیری افزایش داده است. اشتراک فعالانهء اعضا درگفتگوها، ونوشتن وتکمیل اسناد وبرنامۀ حزب برای برگزاری پلنوم اول حزب بسیار چشمگیر بوده و ارزیابی شرایط کنونی و ترسیم خط ومشی سیاسی حزب ما واستراتژی آن برای آیندۀ مان از اهمیت بسیاری برخورد است. دراین گزارش نظری به ترکیب و توازن قوا سیاسی درجهان، منطقه، و در داخل ایران و وضعیت آذربایجان در شرایط کنونی را از نظر

.میگذرانیم و راهکارهای برون رفت از این وضعیت بطور خلاصه به بررسی میگذاریم

وضعیت بین المللی:

رقابت قدرتهای شرق وغرب، که بعد ازفروپاشی بلوک شرق تا حدودی ازجنگ وجدالها و تشنج ها کاسته بود، بعد ازتلاش های برخی ازمتحدان سابق بلوک شرق، ازجمله اکراین ودیگرکشورهای عضو جمهوریهای شوروی سابق، برای عضویت وپیوستن به ناتو، دوباره شعله ورشد. بحران اقتصادی، بعد از(پاندمی کرنا)، به احتمال بسیار، دررقابتهای بازارو سرمایۀ این قدرتها، نقش تلنگری داشته است. درهرحال، پرداختن به علل جنگ- افروزیها دردوسال گذشته، ازحوصلۀ این گزارش، خارج است، اما یک واقعیت انکارناپذیراست. همچنین است حملۀ “حماس”، روزهفتم اکتبرامسال، با نفوذ به خاک اسراییل و کشتار و ویرانگری و گروگانگیری که نتایج بسیار وخیمی داشت

دوستان و عزیزان؛

2

و تا کنون نزدیک به 26 هزار کشته و ویرانی بسیار وسیع را در غزه از سوی اسرائیل سبب شده است. کوتاه سخن اینکه، دبیراول سازمان ملل، غزه را: “گورستان جعمی کودکان” نامید و به همین سبب شورای امنیت، بی نتیجه هر دو طرف درگیر را به آتش بسی فوری دعوت کرد. جنگ در خاورمیانه، بیش ازهرنقطهء دیگری درجهان، وصد البته کشورهای مجاور، وهمچنین سایرکشورهای عربی ومسلمان منطقه را، مستقیما وارد این مخمصهء جنگی کرده است. رد پای رژیم اسلامی ایران دراین جنگ ویرانگر کاملا آشکار است. چون ایران و روسیه اولین برندگان جنگ غزه به حساب می آیند. چه آنجا که جنگ اوکرایین در سایه جنگ غزه قرار بگیرد و چه آنجا که آمریکا غیر از اوکرایین درگیر جنگ غزه باشد تا به اصطلاح مزاحمت جدی برای ایران ایجاد نکند. و در کنار جنگ غزه میدانداری نیروهای نیابتی رژیم ایران مثل حزب الل، و

در یمن و عراق که به شیطنت علیه امریکا مشغول هستند. صد البته این گروه، ازاین بازارآشفته، درپی متاعی برای خود نیزهستند. شکی نیست که هنوزرقابتها و کشمکش ها، بر سربخش بیشتری از بازارجهانی، ذخایرانرژی، درجهان ادامه دارد و هیچ یک از قدرتهای بزرگ جهان، برای جلب بیشتربازارجهانی، وکنترل دولتهای کوچکتر، وجذب آنها به طرف قطب خود، از هیچ تلاشی فروگذاری نمی کنند. در چندسال گذشته، این رقابتها با بحران آب وانرژی، به شدت بالا گرفته است. این درحالی است که سازمانهای بین المللی، چون سازمان ملل تاکنون نتوانسته اند برای متوقف کردن قتل کودکان و شهروندان غیرنظامی در غزه که دسته دسته، هرروز، زیربمباران های وحشیانه کشته میشوند، کاری انجام دهند. این جنگها و جهت گیری دولتهای گوناگون، وحتی احزاب وجریانهای موجود در ایران نیز، ازاین یا آن طرف جنگ حمایت میکنند و در عمل جهان به دو قطب مهم تقسیم شده است. آنچه مربوط به سیاستهای امریکا، علیه ایران میشود نیز، بعد ازخیزش” زن زندگی آزادی”، سیاست دوپهلویی بارزی درگفتار و عمل شان، وجود دارد که به احتمال زیاد، عدم وجود یک بدیل سیاسی مطرح دراپوزیسیون ایران، میتواند توضیح دهندۀ آن باشد. آزاد کردن پولهای مصادره شده، درعین حال، تحریم ایران ازسوی امریکا، نگرانی واشینگتن را، ازسقوط کنترل نشدۀ رژیم ایران، و پیامدهای غیرقابل پیش بینی آن برمی انگیزاند. جنگ، بین روسیه واکراین، ذاتا، تبعات جهانی خود را، دردنیای گلوبالیزه شده، با افزایش تورم، وگرانترشدن انرژی، و کسادی بازار جهانی در نشان میدهد. خاورنزدیک و میانه: خاورنزدیک ومیانه، درآتش جنگ در منطقه می سوزد و بخشهایی از آن به خاکستر تبدیل میشود. هرلحظه، بیم آن هم میرود که دامنه این جنگ، به لبنان، ایران، ودیگرکشورهای منطقه هم کشیده شود. هرچند که برای اسراییل وامریکا، جنگ درچندین جبهه، تبعات منفی خود را دارد، اما باید سیاستهای غرب بویژه آمریکا در منطقه را به دقت رسد کرد و چند و چون سیاست غرب در این منطقه را روشن نمود. دراین میان، با وجود اینکه طنین جنبش زن زندگی آزادی و اعتراضات خیابانی در ورای مرزهای ایران و بویژه در غرب نمودی جدی یافت و واکنش های مثبتی نیز برانگیخت، اما با کمال تاسف میتوان گفت که جنبش های ملی متعلق به خلق های غیرفارس و بویژه جنبش ملی ترک همچنان لنگان لنگان راه میرود و هنوز توانایی مطرح کردن خود در سطح جهانی را نیافته است. جنبشی که در تغییر نظام سیاسی در ایران نقش اساسی باید بازی کند هنوز بازوی قدرتمندی از خود به نمایش نگذاشته است. جنبش ملی خلق ترک در آذربایجان و ایران جنبشی در راستای تقویت و تحقق دمکراسی در فردای تغییر نظام سیاسی در ایران است. ما در ادامه این بررسی و در اسناد خود به نارسایی های موجود در جنبش ملی باز خواهیم گشت. ایران: از ۱۶ماه سپتامبرسال گذشته:( ۲۵شهریور)، ایران، با امواج گستردۀ اعتراضات مردمی، ودرعین حال، سرکوب هایی که به خیزش ” زن زندگی، آزادی” معروف شد، روبرو بوده است. این اعتراضات که بیش از یک سال ادامه داشت و از جانگذشتگی ها بسیاری را شاهد بود، به دلایل مختلف نتوانست به هدف تعیین شدهء یعنی تغییر نظام جمهوری اسلامی نائل بیاید. این حرکات اعتراضی سراسری، با حضورزنان، درصف مقدم، وجوانان درکنارزنان، آغازشد و به درستی”رنسانس” ایران، نام گرفت. به دنبال قتل دولتی دخترجوانی ژینا (مهسا) امینی به دلیل به اصطلاح حجاب نامناسب مورد ضرب و شتم ماموران جمهوری اسلامی قرار گرفت و نهایتا جان خود را از دست داد. اما مرگ او روح تازهء در رگهای نیروی جوان جامعه دمید و درطول مدت کوتاهی، تمام کشور بنام مهسا/ژینا، اما در اعتراض و تغییر رژیم جمهوری

3

اسلامی به خیابان ها آمدند و حماسه ها آفریدند. مقبولیت رژیم جمهوری اسلامی در جنبش نامبرده بکلی از بین رفت و تغییر نظام سیاسی سرلوحه جنبش انقلابی زن زندگی آزادی شد. و این آغازی بسیار جدی بود در راستای تغییر نظام سیاسی که میتواند در هر گوشهء کشور فریاد اعتراض جدیدی را دوباره فریاد زند. اما به نظر میرسد که نبود یک بدیل سیاسی دموکراتیک و نیرومند که در نزد مردم ایران هواداران زیاد و جدی داشته باشد، به پس رفت جنبش انقلابی کمک کرد و انقلاب مردم ایران را یک فاز به عقب راند. رژیم ایران، همچنان با تهدید کشورهای غربی و اسرائیل و تلاش موزیانه برای دستیابی به سلاح اتمی و حمایت از افراط گرایی دینی و تروریسم در منطقه را دنبال میکند. سرکوب زنان سرلوحه سیاست رژیم ایران است. تدوین به اصطلاح قانون حمایت ازحجاب اجباری، و تشکیل گروه های سرکوب جدید، تحت نام ها وعناوین مختلف مثل “حجاب بانها”، سیاست سرکوب را با شدت تمام ادامه میدهد. به درستی میتوان گفت که: “آپارتاید جنسیتی” درایران، با کلید واژۀ: ” نه به حجاب اجباری” گره خورد و همین شعار خود شتاب فراوان گرفت و ازشعارهای محوری این خیزش به حساب می آید. ستم جنسیتی، ازجملۀ ستم هایی استکه رژیم اسلامی، ازروزاول اقتدار سیاسی خود آن تکیه زده است. اززنان و پوشش آنها، رژیم، وسیله ای، برای اعمال ونمایش قدرتی خود، به کل شهروندان، استفاده کرده است.

آذربایجان:

اگر به آذربایجان ونقش آن دراین خیزش دقت کنیم، علیرغم بعضی از حرکتهای بازدارنده، جنبش دانشجویی وزنان جوان در آذربایجان، بویژه درتبریز، اورمیه، زنجان، اردبیل و دیگر شهرهای آذربایجان، بشکل چشمگیری در اعتراضات علی رژیم شرکت کردند. ازتعداد انگشت شمار پزشکان جان باخته، سه زن ترک را، میتوان نام برد و یک زوج، پزشک، هم اکنون درزندان هستند و خطراعدام، آنها را تهدید می کند. به هنگام نگارش این گزارش، درهفته های اخیر، شاهد دستگیریهای وسیع در آذربایجان غربی وشرقی، ودیگراستانهای ترک نشین بوده ایم. دراین رابطه، بیانیه ای درحمایت از آزادی زندانیان مدنی و سیاسی از سوی حزب ما منتشر شد. بر این باوریم که حزب دموکرات آذربایجان درفاصلۀ بین کنگرۀ سوم تا پلنوم اول یعنی اکنون، فعالیت و نقش مفیدی در شناساندن جنبش مقاومت ملی خلق ترک در آذربایجان و کل ایران به مردم داشته است. پیوستن دوستان تازه نفس به صفوف حزب ما در جریان جنبش انقلابی زن زندگی آزادی شرایط بهتری برای گسترش فعالیتهای سیاسی نیز برای حزب ما فراهم تر شد و میدان فعالین نیز وسعت بیشتری یافت. برای تمامی دوستانمان و بخش های مختلف تشکیلاتی در این پلنوم آرزوی موفقیت های بیشتر را داریم. آذر ۱۴۰۲ دسامبر ۲۰۲۳