جمع‌بندی و آسیب‌شناسی مبارزات دانشجویان – جمعی از دانشجویان آزادی‌خواه
ضرورت پیوند متشکل دانشگاه‌ها با یکدیگر
درجه قدرت جمعی دانشجویان وابسته به میزان هماهنگی و اتحادشان در تمامی دانشگاه‌هاست. ضرورت حفظ ارتباط دانشگاه‌های مختلف و شهرهای مختلف بدین جهت است که از شرایط یکدیگر آگاه شده و هنگام تصمیم‌گیری برای سازماندهی با قدرت و واقع‌گرایی مضاعف عمل خواهند کرد. تصمیم‌گیری برخی دانشگاه‌ها برای کل دانشجویان کشور روند تصمیم‌گیری جمعی و گفتگو را از فعالان دانشجویی خواهد گرفت و ممکن است نتیجهٔ چنین تصمیم‌هایی اخته‌شدن فعالان، عدم آشنایی با جریانات مختلف و در نهایت واقع‌گرایانه نبودن تصمیمات‌شان باشد. می‌توان با ایجاد گروه‌های مجازی در فضای امن که نمایندگان هر دانشگاه در آن حضور داشته باشند قدمی در ایجاد همبستگی سراسری دانشجویان برداشت و در امر سازماندهی توجه مضاعف به دانشجویان در استان‌های پیرامونی کشور داشت.
ضرورت اتکای نمایندگان به بدنه دانشجویان
نمایندگان و سخن‌گویان منتخب دانشجویان همواره باید در ارتباط مستمر با بدنه دانشجویی باشند و قبل از هر اقدامی با دانشجویان هماهنگ باشند، همچنین بدنه دانشجویان نظارت و کنترل لازم را بر نمایندگان خود همواره باید داشته باشند تا جلوی ایجاد هرگونه سلسله‌مراتب از پیش گرفته شود. بازتولید سلسله‌مراتب و تبدیل آن به یک سنّت دانشجویی، موجب بی‌انگیزه شدن دانشجویان یا تشدید دودستگی‌ها خواهد شد. لازم است که یک ارتباط مستمر، نقادانه و با حفظ نکات امنیتی، بین بدنه دانشجویان و نمایندگان آن‌ها وجود داشته باشد تا به توان جنبش دانشجویی افزوده شود و از بروز درگیری‌های مضاعف جلوگیری شود. مبارزه با هرگونه تمایلات نخبه‌گرایانه و فرقه‌گرایانه که مانع همبستگی سراسری دانشجویان می‌شود یک ضرورت اساسی است.
ضرورت مبارزه صنفی
دانشجویان با کنش‌گری برای حل مشکلات صنفی خود که مستقیما با زیست و نیازهای آن‌ها در ارتباط است می‌توانند روحیه همبستگی و فعالیت جمعی را در صفوف خود تقویت کنند و در کنار یکدیگر انگیزه بیشتری برای دستیابی به خواست‌ها و اهداف بلندمدت‌شان پیدا کنند. برای مثال کنش‌گری دانشجویان در زمینه بهبود کیفیت غذا، بهبود وضعیت کلاس‌ها، ارزشیابی اساتید و تلاش برای ارائه دروس با اساتید متخصص، اموری است که فارغ از اختلافات سیاسی مطرح می‌شود. لزوم فعالیت صنفی آن جا مطرح می‌شود که با وجود تنوع سلیقه و عقیده می‌توان بر سر نیازهای مشترک متحد و متشکل شد و سطح آمادگی ذهنی و عینی را برای اداره‌ی امور کار و تحصیل ارتقا داد.
دیده می‌شود که فعالانی با افراد یا تشکل‌هایی که صنفی‌گرا هستند، قطع ارتباط می‌کنند؛ اما لازم است که با این جمع‌ها ارتباط داشت و بیشتر در امور صنفی و اشتراکات دیگر همکاری کرد.
ضرورت پیوند مبارزه صنفی با مبارزه سیاسی
خواست دخالت مستقیم و ایفای نقش در روند تصمیم‌سازی‌ها مستقیماً با زیست روزمره جامعه فارغ از صنف، حرفه یا تخصص گره خورده است. از این رو گره خوردن فعالیت صنفی با فعالیت سیاسی حق تصمیم‌سازی در زندگی دانشجویان را تسهیل خواهد کرد. دوری از این اتصال و محدود شدن به امر صنفی تنها دستاوردهای کوتاه مدتی را رقم خواهد زد. نهادهای امنیتی با توسل به ابزارهای کاملاً «سیاسی» دانشجویان را در اشکال مختلف و در فضاهای متنوع سرکوب و تحقیر می‌کنند؛ از تحمیل حجاب، سلب آزادی بیان، ممانعت از تجمع، تحصن یا تشکل‌یابیِ مستقل از حکومت گرفته تا اعدام معترضین، شکنجه و حذف مخالفان و منتقدان. مبارزات دانشجویان ضمن عبور از بحث‌های صنفی و در راستای گره خوردن با مسائل سیاسی، باید با فعالین و تشکل‌های کارگری، زنان، محیط‌زیست و غیره نیز ارتباط مداوم و هدفمند داشته باشد. ایجاد چنین روابطی می‌تواند منجر به پیشبرد اقدامات هماهنگ و گسترده در راستای منافع جمعی مشترک شود.
به جهت ایجاد انگیزه برای فعالیت جمعی پس از تجربه بازداشت، تعلیق یا اخراج و تهدید، باید به فکر پیوند مبارزه با زندگی روزمره افراد بود و بازیابی اتصال جمعی در قدم اول از طریق ایجاد نشریات، برگزاری حلقه‌های مطالعاتی درباره تجارب تاریخی و ساختار سیستم آموزشی بدیل و شورایی، قرارهای منظم هفتگی برای مشورت و همفکری درباره مشکلات دانشگاه و جامعه و… میسر می‌شود؛ لازم است این جمع‌ها فعالیت‌هایی که ذیل آن تعریف می‌شود به مرور با تقویت روحیه همسبتگی به عمل و کنش جمعی ختم شود.
لزوم رعایت نکات امنیتی با توجه به نوع فعالیت
تسلط روی «حقوق متهم» و رعایت نکات امنیتی به ویژه در شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی در کاهش هزینه‌و اثرات سرکوب و بازداشت اهمیت بسیاری دارد؛ همچنین لازم است از تجربیات فعالین باسابقه در مورد چالش‌های موجود در طول بازداشت و سلول انفرادی، بازجویی، دوران حبس و پروسه امنیتی و قضایی دخیل در روز محاکمه استفاده کرد.
نکتهٔ دیگر حساسیت امنیتی است. حساسیت امنیتی نسبت به هر فعال دانشجویی و میزان قابل اعتماد بودن او، ارتباط مستقیم با مخفی یا علنی بود فعالیت جمعی دارد. قاعدتاً هر اندازه فعالیت مخفیانه‌تر باشد، حساسیت امنیتی بیشتری در انتخاب افراد نیاز است.
لزوم حمایت از یکدیگر در مواجهه با سرکوب
با توجه به سرکوب شدید، حمایت از دانشجویان به جهت ایجاد همبستگی و کاهش اثرگذاریِ سرکوب ضروری است. دانشجویان پس از مواجهه با سرکوب و برای جلوگیری از سرخوردگی، انزوا و استیصال به حمایت‌هایی فارغ از گرایشات سیاسی احتیاج دارند؛ کمپین‌های حمایتی هم امنیت فعالین دانشجویی را بالا می‌برد و از جهت دیگر یک سنگر دفاعی در برابر انواع توطئه‌ها و تفرقه‌اندازی‌های امنیتی می‌شود. در هر دانشکده و دانشگاهی می‌توان کمیته‌های زیرمجموعه کمپین‌های حمایتی را ایجاد کرد و در سطح سراسری اقدامات هماهنگ و فکرشده را سازمان داد. کمپین می‌تواند اقداماتی نظیر جلب حمایت بخش‌های مختلف جامعه از فعالین دانشجویی و خواست‌های‌شان، تولید محتوا و فعالیت رسانه‌ای مستمر و برگزاری تجمع یا تحصن را در دستور کار خود قرار دهد.
